
استفاده از اين كليدها در كشورهاي صنعتي از سال1975 ميلادي شروع شده و وبا حساسيت 2،1 ويا 3 آمپرموجود بوده كه با پيشرفت تكنولوژي امروزه باحساسيت 30 ميلي آمپر ساخته مي شود . استفاده از اينكليدها در كشورهاي اروپا يي اجباري بوده ودر كشورما ايران وزارت نيروتلاش مي كند استفاده از آن را درمخفف RCD آينده اي نزديك اجباري نمايد . كلمه دستگاه جريان نشتي ) ) Resedual Current Device مي باشد و با نام هاي ذيل نيز موجود است.
RCCB=Resedual Circuit Breaker
ELCB=Earth leakage Circuit Brealcer
RCDها دونوع هستند
• بر اساس جريان نشتي
• بر اساس ولتاژ
وظيفه اصلي كليدRCD عبارتست از:
١- حفاظت از جان انسان در مقابل برق گرفتگي
٢- جلوگيري از تلف شدن انرژي ،چنانچه جريان نشتي به زمين بيش از 30 ميلي آمپر باشد كليد عمل مي كند.
از لحاظ نوع ساختمان نيز دو نوع مي باشند.
• كليدهاي نوع الكترومكانيكي ( استفاده دراروپا )
• كليدهاي نوع الكترونيكي (استفاده درآمريكا و آفريقاي جنوبي )
نوع الكترومكانيكي آن نياز به منبع تغذيه نداشته ولي الكترونيكي آن نياز به منبع تغذيه دارد.
اصول كار اين كليدها بر اساس اختلاف جريان بين فاز و نول مي باشد ، بدين صورت كه در حالت عادي
چون جريان رفت و برگشت يكي است ، لذا شاري درهسته توليد نشده وولتاژ سيم پيچ خروجي صفر است.
حال اگر به هر دليلي فاز يا قسمتي از آن به بدنه اتصالي داشته باشد تفاوت بين جريان ها پيش مي آيد واين تفاوت باعث ايجاد شارژ در هسته شده و ولتاژايجاد مي شود. اين ولتاژ مي تواند به عنوان منبع تغذيه يك كنتاكتوربوده كه باعث عمل كردن آن مي شود.
به منظور حفاظت جان در مقابل برق گرفتگي بايستي فقط از كليدهاي باحساسيت 30 ميلي آمپر استفاده نمود و كليدهاي با حساسيت ۱00آمپر جهت حفاظت تجهيزات صنعتي بكار مي رود .
كليد حفاظت از برق گرفتگي ، افراد را در مقابل تماس مستقيم و يا غير مستقيم با برق حفاظت مي نمايدو چنانچه انسان در تماس مستقيم با فاز برق و يا غيرمستقيم ( ينعي تماس با بدنه وسائل برقي از قبيل يخچال ، فريزر ، لباسشويي ، سماور و ... كه داراي جريان نشتي به بدنه وسائل برقي مي باشد ) قرار گيرد، جريان برق از بدن شخص عبور كرده و وارد زمين مي شود . در صورتي كه مقدار جريان برق عبوري ازبدن فرد حداكثر به 30 ميلي آمپر برسد كليد حفاظت از برق گرفتگي RCDسريعاً عمل نموده و برق ورودي را قطع مي نمايد و شخص را از برق گرفتگي نجات ميدهد .
يكي از مزاياي مهم استفاده از كليد RCD جلوگيري از بروز آتش سوزي در اثر وجود جريان نشتي برق
ونيز جلوگيري از هدر رفتن انرژي الكتريكي ودر نتيجه كاهش هزينه مصرف برق مي باشد . در صورت
بروز جريان نشتي برق به بدنه وسائل برقي ويا وجود جريان نشتي در سيستم سيم كشي ساختمان ، جرياننشتي برق به زمين به مرور زمان زياد شده و نهايتاً باعث سوختن لوازم برقي و آتش سوزي در سيستمسيم كشي ساختمان مي گردد .
مشخصات كليدهايRCD
1 -دماي كاري كليدها جهت قطع جريان نشتي از 25 - تا 40 + درجه سانتي گراد و با AC متناوب
قدرت اتصال كوتاه 6000 و 10000 آمپر مي باشد .
2 -جهت حفاظت كليدها و مدار مصرفي بايستي فيوز پشتيبان با توجه به جريان كليد نصب گردد .
3 -كليدها با جريانهای نامي 25و40 و 63 آمپر توليد ميگردد .
۴-جهت مصرف خانگي تك فاز به صورت دو پل ( فاز+ نول ) و سه فاز + نول و بدون نول چهار پل
مي باشد .
-5 مقدار جريان نشتي كه كليد قطع مي كند از 25آمپر به بالا و مدت زمان قطع 200 هزارم ثانيه
مي باشد .
تذكر : رعد و برق مي تواند باعث عملكرد اين كليدگردد . براي جلوگيري از اين مسئله مي توان مانند
تست برقگيرها كليد را تست كرد .
6- در سيستم تك فاز و سه فاز كليدهاي RCDكه انسان از دو سيم فاز و نول و يا و دو فاز را به طور هم زمان دردو دست خود قرار مي دهد عمل نمي كند در اين حالت بدن فرد همانند يك مصرف كننده برق عمل مي كند .
دستورالعمل دوره بهربرداري:
قطع جريان برق توسط RCDكلي نشان دهنده ي آن است كه يكي از وسائل برقي از قبيل لباسشويي ، كولر ،فريزر ، يخچال و... ويا اينكه سيم كشي ساختمان داراي جريان نشتي مي باشد كه در اين صورت بايد ابتدادوشاخه كليد وسائل برقي را از پريز بيرون آورده وپس از وصل مجدد كليد طبق موارد ذيل عمل كرد 0
-1 چنانچه كليد دوباره قطع شود .
يعني در سيستم سيم كشي ساختمان ويا سيم هاي برق در محوطه حياط و يا محل هايي كه امكان ورود آببه لوله هاي برق وجود دارد جريان نشتي بوجود آمده است وتا زماني كه اثر آب در سيم ها و لوله ها وجوددارد كليد قابل وصل نيست و بايد توسط فرد متخصص سيستم رفع نقص شود .
-2 در صورتي كه پس از خارج نمودن دو شاخه كليه وسائل برقي از پريز و وصل مجدد برق ، كليد قطع نشود يعني در سيستم سيم كشي ساختمان مشكل نيست و يكي از وسائل برقي داراي جريان نشتي به بدنهميباشد كه در اين صورت وسائل برقي را تك تك به برق وصل نموده تا كليد قطع نمايد و وسيله معيوب را بايدرفع نقص نمود .
منبع:وبلاگ اندیشه ایمن